Alergia kontaktowa u dzieci objawy i ich łagodzenie.

Alergia to nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na substancje znajdujące się w środowisku. Substancje te, znane jako alergeny, znajdują się wokół nas i dla większości ludzi są zupełnie nieszkodliwe, dla części jednak stanowią poważne zagrożenie1

Alergie mogą się objawiać na różne sposoby, w zależności od rodzaju alergenu, z jakim mamy do czynienia. Jedną z możliwych manifestacji nadwrażliwości organizmu na niektóre substancje są problemy skórne: wysypka, pęcherze pokrzywkowe, zaczerwienie i przesuszenie skóry. To najczęstsze reakcje na alergen, którym może być zarówno pokarm, substancja wziewna (np. pyłki kwitowe, roztocza kurzu domowego), jak i substancje, z którymi dziecko styka się przez skórę (np. kosmetyki, związki chemiczne, nikiel). Alergie skórne po kontakcie z alergenem występują częściej u małych dzieci do 2. roku życia2.

Objawy alergii skórnych u niemowląt

Objawy alergiczne na skórze dziecka to najczęściej swędząca wysypka lub inne zmiany powodujące świąd, pieczenie i dyskomfort. Do najczęściej diagnozowanych chorób skóry należą egzema, kontaktowe zapalenie skóry oraz atopia.
• Egzema to zespół dolegliwości powodujących stan zapalny skóry, których podłożem może być m.in. alergia. Egzema to swędząca czerwona wysypka na stopach i dłoniach, ale występuje też na innych częściach ciała w postaci grudek, wyprysków, pęcherzyków z płynem surowiczym, które po jakimś czasie zasychają i złuszczają się. Istnieje również przewlekła postać egzemy, która charakteryzuje się długotrwałym stanem zapalnym, na skutek którego skóra przesusza się, grubieje i ma tendencję do silnego złuszczania się oraz powstawania wtórnych wykwitów. Egzema może iść w parze z astmą, alergią pokarmową lub z katarem siennym. Często stanowi początek tzw. marszu alergicznego3. Czynnikami, które mogą zaostrzać jej objawy, są suche powietrze, pot, kontakt skóry z niektórymi materiałami, substancjami zapachowymi lub detergentami.
• Kontaktowe zapalenie skóry jest rozpoznawane wtedy, gdy zmiany skórne u dziecka występują po kontakcie z substancją uczulającą, która może być obecna na przykład w stosowanym miejscowo leku albo kosmetyku. Alergia kontaktowa najczęściej ma postać swędzącej pokrzywki, czyli bąbli o różnym kształcie i wielkości, które pojawiają się na zaczerwienionej skórze (rumień)4. Przyczyną alergii i pojawienia się pokrzywki może być kontakt z substancjami chemicznymi i zapachowymi ukrytymi w detergentach, lekach i kosmetykach, z metalami, np. niklem, sierścią zwierząt, roztoczami, lateksem, a także nadmierna ekspozycja na słońce lub zimno.
• Atopia to predyspozycja do alergii objawiająca się nadmiernym wytwarzaniem immunoglobulin E (IgE), skierowanych głównie przeciwko alergenom, i powstawaniem m.in. stanu zapalnego skóry, czyli AZS. Atopia nie jest alergią, ale zwiększa jej ryzyko poprzez nieszczelność atopowej skóry, która nie jest wystarczającą ochroną przed czynnikami zewnętrznymi, także przed alergenami. Atopowe zapalenie skóry objawia się bardzo swędzącą i bardzo suchą skórą, zaczerwienieniem, pojawieniem się na skórze grudek i częstych podrażnień. Zmiany dostrzec można głównie na buzi dziecka, w zgięciach kolan i łokci, czasem na ramionach i szyi5. AZS zaostrza się pod wpływem potu, stresu, kontaktu z szorstkimi materiałami (np. wełną) albo niektórymi kosmetykami. Atopia towarzyszy alergii pokarmowej, szczególnie na białko mleka krowiego, oraz alergiom wziewnym (np. na pyłki, roztocza kurzu domowego).

Leczenie alergii skórnej – czym smarować wysypkę alergiczną?

Alergia skórna jest dla dziecka bardzo uciążliwą dolegliwością – powoduje uporczywe swędzenie, które z kolei wywołuje drażliwość malca i kłopoty ze snem. Dlatego jeśli zauważymy, że u dziecka pojawiają się objawy alergii skórnej, konieczna jest konsultacja z lekarzem, który zleci wykonanie testów skórnych, a potem zapisze preparaty do smarowania ciała. Nie tylko złagodzą one nieprzyjemne objawy uczulenia, ale również zapobiegną rozdrapywaniu krostek, które grozi nadkażeniem i wysiękiem5.
Gdy lekarz zidentyfikuje szkodliwą substancję wywołującą alergię, należy wyeliminować ją z życia dziecka. Oprócz tego należy przyjmować leki zalecone przez specjalistę – często wystarczą środki stosowane miejscowo na skórę, które łagodzą świąd, niekiedy konieczne jest dobranie odpowiednich preparatów przeciwalergicznych i przeciwzapalnych. W przypadku kontaktowego zapalenia skóry zwykle stosuje się glikokortykosteroidy5 lub inhibitory kalcyneuryny. Te drugie nie wiążą się z ryzykiem działań niepożądanych. Trzeba jednak pamiętać, że środki te działają tylko na objawy, natomiast nie ma sposobu, żeby wyleczyć się z alergii. Jedynym sposobem zapobiegania alergii jest unikanie alergenów.

Jak pielęgnować skórę atopową?

Atopowa, czyli sucha i skłonna do podrażnień skóra u dziecka wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Aby zmniejszyć uciążliwe dolegliwości, takie jak swędzenie i pieczenie, warto regularnie stosować emolienty. Są to specjalistyczne preparaty (często o statusie wyrobów medycznych), które odbudowują płaszcz hydrolipidowy i wspierają naturalne funkcje barierowe skóry. Odpowiednio nawilżona i natłuszczona – dzięki emolientom5 – skóra noworodka, niemowlaka lub kilkulatka mniej swędzi i nie piecze, co przekłada się na ogólne samopoczucie dziecka. Mały alergik wymaga stosowania emolientów do pielęgnacji skóry, mycia ciała i włosków, a nawet przygotowywania kojących kąpieli emoliencyjnych. Warto pamiętać, aby po umyciu ciała delikatnie osuszyć ciało dziecka ręcznikiem (nie pocierając mocno skóry). Taka kąpiel z wykorzystaniem emolientów jest także polecana dorosłym z AZS.

Jak złagodzić swędzenie skóry przy alergii?

Świąd to jeden z bardziej uciążliwych objawów alergii skórnej. Aby go złagodzić, potrzeba specjalistycznych preparatów, które poprawią stan malca. Obecnie standardem w codziennej profilaktyce dzieci z atopowym zapaleniem skóry i ochronie skóry suchej, wrażliwej i alergicznej u dzieci i dorosłych są wspomniane emolienty. To wyroby medyczne, których formuła zapewnia wysoki stopień tolerancji, dlatego z powodzeniem można stosować je u niemowląt. Zawarte w składzie naturalne oleje tworzą na skórze barierę ochronną, dzięki czemu znów jest w stanie bronić się przed czynnikami zewnętrznymi. Ponadto wspierają jej regenerację oraz utrzymują właściwy poziom nawilżenia6.

Bibliografia:

  1. https://patients.eaaci.org/what-is-allergy/.
  2. Skin care interventions in infants for preventing eczema and food allergy, Maeve M Kelleher, Suzie Cro, Victoria Cornelius, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8094581/.
  3. Eczema in early life: Genetics, the skin barrier, and lessons learned from birth cohort studies, Jocelyn M. Biagini Myers, Gurjit K. Khurana Hershey, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2957505/.
  4. Contact dermatitis in children, Paolo Pigatto, Alberto Martelli, Chiara Marsili, Alessandro Fiocchi, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2828457/.
  5. Atopic Dermatitis in Children and Adults, Diagnosis and Treatment, Andreas Wollenberg, Thomas Werfel, Johannes Ring, Hagen Ott, Uwe Gieler, Stephan Weidinger, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10277810/.
  6. Emollients and moisturisers for eczema, Esther J Zuuren, Zbys Fedorowicz, Robin Christensen, Adriana PM Lavrijsen, and Bernd WM Arents https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6464068/.

polecane produkty

Emotopic - emulsja do kąpieli. Olej konopny, olej canola, olej sojowy.
Emulsja DO KĄPIELI
Emotopic - hydro-micelarny szampon kojący
Hydro-Micelarny SZAMPON KOJĄCY
Emotopic - balsam nawilżająco-natłuszczający do ciała
Balsam nawilżająco-natłuszczającydo ciała
Poprzedni slajd
następny slajd

Inne porady