Zęby mleczne zaczynają się rozwijać już w 4. tygodniu życia płodowego. Ząbki rozwijają się powoli, dojrzewają i ruszają w drogę do miejsca docelowego. Ząbkowanie nie dość, że jest procesem długotrwałym, to jeszcze przebiega z przerwami. Średni czas wychodzenia zęba od momentu, gdy jest wyczuwalny przez dziąsło, do całkowitego wyrznięcia korony, wynosi średnio 2 miesiące (od 1 do 5 miesięcy).
Rodzice zaczynają wypatrywać ząbków w 3-4. miesiącu życia, gdy dziecko zaczyna się obficie ślinić. Intensywne wypływanie śliny w tym wieku występuje u wszystkich dzieci i wynika ze zwiększonej produkcji ślinianek oraz braku umiejętności jej połykania. Pierwszy ząbek pojawia się na ogół w wieku około sześciu miesięcy. Zwykle ząbkowanie zaczyna się od dolnych jedynek, czyli siekaczy przednich. Później można się doszukać kolejnych siekaczy na górze i dole, pierwszych zębów trzonowych i kłów. Jako ostatnie zęby mleczne pojawiają się drugie trzonowce. U wcześniaków ząbkowanie rozpoczyna się później. Podobnie w rodzinach, gdzie typowo na ząbki czeka się dłużej.
Na ból przy ząbkowaniu może pomóc masowanie dziąseł nałożoną na palec specjalną silikonową nakładką. Przecieranie nią dziąseł i języka pozwala usunąć osad i resztki pokarmu, a poza tym przyzwyczaja dziecko do późniejszych zabiegów higienicznych. Jeśli maleństwo nie ząbkuje, to też mu będzie przyjemnie, gdy tym sposobem będziemy oczyszczać jego buzię po posiłku. Powszechne, acz różnie skuteczne, jest smarowanie ząbkujących dziąseł preparatami miejscowo znieczulającymi w postaci żelu lub maści. Wszystkie czynności należy wykonywać ostrożnie, ponieważ błona śluzowa niemowlęcia jest wrażliwa na urazy. Szczególnie ostrożnie należy przecierać dziąsła, gdy stosuje się sterylną, wilgotną gazę nawiniętą na palec.
Ból przy ząbkowaniu może zmniejszyć podgryzanie zimnego, wypełnionego wodą gryzaka. Gryzak należy schładzać w lodówce, a nie w zamrażarce. Ostatecznie, gdy duża bolesność uniemożliwia spanie, można sporadycznie podać, ale nie częściej niż co 4 godziny, paracetamol w dawce od 10 do 15 mg na każdy kilogram ciężaru ciała dziecka (np. 15 x 10 kg = 150 mg paracetamolu).
Do pediatry należy się zgłosić w przypadku podejrzenia zapalenia jamy ustnej, na które mogą wskazywać afty, pleśniawki czy też malinowe, obrzęknięte i bolesne dziąsła. Wizyta u stomatologa dziecięcego wskazana jest w razie pojawienia się znacznego zaczerwienienia lub zasinienia błony śluzowej (krwiaka) w miejscu wyrzynania się zęba.
polecane produkty
