Emotopic

Inhibitory kalcyneuryny (takrolimus, pimekrolimus) stanowią nową generację leków o działaniu przeciwzapalnym i immonomodulującym (stymulującym system immunologiczny). Ich skuteczność w leczeniu objawów AZS została potwierdzona wieloma badaniami i mają opinię bezpieczniejszej alternatywy dla mGKS w przypadku leczenia zmian na skórze twarzy, szyi, zgięć stawowych oraz okolic płciowych.(5,6)

Jak leczyć atopowe zapalenie skóry przy pomocy inhibitorów kalcyneuryny? W terapii AZS o łagodnym lub średnim przebiegu zalecany jest lek pimekrolimus, natomiast gdy przebieg jest ciężki – takrolimus. Preparat należy aplikować 2 razy dziennie do momentu, kiedy ustąpi stan zapalny. Lekarz może także zalecić leczenie podtrzymujące, w ramach profilaktyki nawrotów. Co istotne, leków tych nie można stosować u dzieci do ukończenia 2. roku życia.(5)

Jakie inne leki i metody terapeutyczne stosuje się u chorych na AZS?

AZS to jedna choroba, która może przebiegać różnie u poszczególnych pacjentów. Na przykład jeżeli rozwinie się infekcja bakteryjna, wówczas uzupełnieniem terapii musi być antybiotyk, jeżeli grzybicza lub wirusowa – lek przeciwgrzybiczy bądź przeciwwirusowy.(4)

Objawem, który mocno doskwiera chorym na AZS, jest także świąd. Aby nie zaburzał snu oraz normalnego funkcjonowania w ciągu dnia, konieczne jest wdrożenie postępowania przeciwświądowego. W tym celu stosuje się leki przeciwhistaminowe oraz wilgotne opatrunki.(3)

W ciężkich przypadkach AZS lekarz może zadecydować o wysłaniu pacjenta na fototerapię, czyli naświetlania promieniami UV, a czasami nawet wskazana jest hospitalizacja. Jeśli zaś w grę wchodzi alergia, która nasila objawy AZS, ratunkiem może okazać się immunoterapia swoista, potocznie zwana odczulaniem.(2,3)

Pomimo lat doświadczeń i coraz szerszej wiedzy na temat atopowego zapalenia skóry, leczenie zmian może przysparzać wielu problemów, ponieważ AZS jest chorobą o skomplikowanym podłożu. U jej przyczyn leżą czynniki genetyczne, immunologiczne i środowiskowe, a ze względu na zróżnicowany przebieg wymaga innych metod terapeutycznych.(6) Warto jednak wiedzieć, że leki nie są jedynym sposobem na poprawę stanu skóry u pacjentów z wypryskiem atopowym. Podstawą terapii jest bowiem nawilżanie i natłuszczanie skóry specjalistycznymi preparatami – emolientami, a ponadto unikanie czynników przyczyniających się do zaostrzeń choroby.

Skóra atopowa to skóra ekstremalnie wrażliwa. Emolienty spełniają oczywiście ważne funkcje ochronne, jednak im mniej czynników szkodliwych w otoczeniu, tym lepiej. W przypadku alergii konieczne jest unikanie substancji uczulających, a ponadto wszelkich czynników drażniących (ubrania i akcesoria z wełny, chemikalia, dym papierosowy, suche powietrze). Preparaty do troski o ciało używane na co dzień powinny charakteryzować się wysokim stopniem tolerancji. Lepiej nie sięgać po przypadkowe produkty, które w przypadku zdrowej skóry mogą nie stanowić problemu, ale w sytuacji, gdy mamy do czynienie ze skóra wrażliwą, pozbawioną bariery ochronnej powodują nieprzyjemne objawy.

Czy dieta może wspomagać leczenie AZS? Ten temat jest podejmowany stosunkowo rzadko, oczywiście z wyjątkiem sytuacji, gdy ze względu na alergię pokarmową trzeba wyeliminować jakiś produkt lub grupę produktów: mleko i nabiał, orzechy, soję, jajka lub inne. Czasami możemy spotkać się z zaleceniem częstego sięgania po żywność bogatą w probiotyki, na przykład kiszoną kapustę, ogórki, fermentowane napoje mleczne. Czy należy stosować suplementy probiotyczne? Niektóre badania sugerują, że mogą one stanowić pomoc w leczeniu, jednak konieczne są dalsze obserwacje. W przypadku dzieci nie zależy podawać tego rodzaju preparatów bez konsultacji z lekarzem. (7,8) Również ryby, będące bogatym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3 (łosoś, sardynki, śledź) mogą być cennym elementem jadłospisu chorych, ze względu na działanie przeciwzapalne. Ze stanami zapalnymi pomagają także walczyć naturalne związki, zwane flawonoidami, których bogatym źródłem są kolorowe warzywa i owoce: szpinak, jarmuż, brokuły, wiśnie, jabłka.(7) Nie ma wprawdzie gwarancji, że skomponowana z udziałem tych produktów dieta przyniesie poprawę, jednak spożywanie dużej ilości owoców i warzyw w diecie (w tym fermentowanych), jest ogólnie zalecane jako podstawa zdrowego jadłospisu.

Jeszcze jednym wskazaniem, z którym możemy się spotkać, jest unikanie stresu.(3) Wprawdzie to nie zawsze jest proste, jednak dobrze mieć sprawdzone sposoby na relaks i radzenie sobie z nerwowymi sytuacjami. Kiedy zaś choroba dotyczy małego dziecka, które przez dyskomfort, świąd i problemy ze snem może być płaczliwe i rozdrażnione, trzeba okazać mu dużo zrozumienia, cierpliwości i spokoju, które są mu szczególnie potrzebne.