Masz wrażenie, że Twoja skóra jest napięta i nieprzyjemnie szorstka? Odczuwasz uporczywe swędzenie? To częste dolegliwości towarzyszące skórze suchej oraz atopowej. Dowiedz się, skąd się biorą i jak można je złagodzić.
Skąd biorą się wysuszenie, świąd i szorstkość skóry?
Nieprzyjemne uczucie ściągnięcia, widoczne łuszczenie się naskórka czy uporczywy świąd to objawy, które często towarzyszą atopowemu zapaleniu skóry (AZS)1 oraz innym dermatozom powiązanym z wysuszeniem skóry2. Są one wynikiem zaburzenia funkcji barierowej naskórka.
W zdrowej skórze warstwa rogowa działa jak „mur ochronny” – zatrzymuje wodę wewnątrz organizmu i chroni przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Gdy zostaje uszkodzona, dochodzi do nadmiernej utraty wody przez naskórek (TEWL – transepidermal water loss), co prowadzi do wysuszenia3. Efekt? Skóra staje się szorstka, matowa i przesuszona.
Z kolei świąd jest reakcją na podrażnienie zakończeń nerwowych w skórze. W przypadku AZS i skóry suchej receptory świądu są nadwrażliwe – reagują na bodźce, które normalnie nie wywołałyby takiej reakcji. To błędne koło: świąd prowadzi do drapania, które dodatkowo uszkadza barierę naskórkową, nasilając suchość i… swędzenie1.
Wniosek jest więc prosty: prawidłowa troska o skórę suchą, wrażliwą i atopową powinna uwzględniać składniki, które wspierają ochronę, utrzymanie oraz odbudowę funkcji barierowej naskórka.
Jak ukoić wysuszoną, szorstką skórę?
Ważnym elementem szybkiego złagodzenia dolegliwości suchej i atopowej skóry są emolienty. To substancje natłuszczające, które uzupełniają braki w barierze lipidowej naskórka. Są one ważnym elementem postępowania przy AZS i innych dermatozach, które wywołują suchość i podrażnienie skóry. Te składniki4:
- tworzą na powierzchni skóry ochronny film, ograniczający utratę wody;
- wypełniają przestrzenie między złuszczającymi się komórkami, przez co pomagają wygładzić naskórek;
- częściowo wnikają w głębsze warstwy skóry, wspierając odbudowę naturalnej bariery lipidowej.
Wśród szczególnie cennych emolientów znajdują się naturalne oleje roślinne, takie jak olej sojowy, konopny czy canola o właściwościach okluzyjnych, w połączeniu z humektantami oraz fizjologicznymi lipidami naskórka4. Są one zawarte m.in. w specjalistycznych wyrobach medycznych. Są to produkty o formułach przebadanych dermatologicznie i wysokim stopniu tolerancji.
Ukojenie suchej i swędzącej skóry: jak stosować emolienty?
Aby emolienty spełniły swoją funkcję, a składniki takich formuł pomogły przynieść ukojenie przesuszonej, swędzącej i szorstkiej skórze, należy je właściwie aplikować. Warto wiedzieć, że1:
- właściwości emolientów są odczuwalne po ok. 30 minut do 60 minut po nałożeniu;
- efekt utrzymuje się zazwyczaj przez 4–6 godzin.
Dlatego zaleca się stosowanie ich regularnie – co najmniej 2 razy dziennie, a optymalnie 3–4 razy1.
Szczególnie ważny jest też moment aplikacji. Po emolienty powinno się sięgnąć natychmiast po kąpieli – najlepiej w ciągu 3 minut po wyjściu z wanny czy spod prysznica. Wilgotna skóra lepiej wchłania składniki aktywne, a emolienty pomagają „zamknąć” wodę w naskórku1 . Pozwala to na:
- poprawę funkcji bariery skórnej;
- zmniejszenie swędzenia, suchości i stanu zapalnego;
- ochronę przed potencjalnymi infekcjami;
- ograniczenie ekspozycji skóry na czynniki drażniące1
Pamiętaj, że wyroby medyczne zawierające emolienty mogą występować w różnych postaciach – np. emulsji czy delikatnego balsamu w piance. Warto zapoznać się z dostępnymi wariantami i dobrać odpowiedni do potrzeb swojej skóry.
Świąd, wysuszenie i szorstkość skóry to problemy, z którymi można podjąć skuteczną walkę. Jeżeli się z nimi zmagasz, zapewnij skórze odpowiednie warunki regeneracji. Odpowiednio dobrane składniki pomogą zadbać o utrzymanie bariery ochronnej skóry i jej regenerację. To pierwszy krok w stronę komfortu.
Bibliografia:
- Świerczyńska-Krępa M., Atopowe zapalenie skóry (AZS) u dorosłych: przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna Praktyczna 2022.
- Wojnowska D., Chodorowska G., Juszkiewicz-Borowiec M. „Sucha skóra – patogeneza, klinika i leczenie”. Postępy Dermatologii i Alergologii 2003; XX, 2: 98-105.
- Komorowska M., Bariera naskórkowa – czynniki wpływające na zaburzenia równowagi oraz prawidłowe funkcjonowanie skóry, Aesthetic Cosmetology and Medicine 2 / 2025 / vol. 14, s. 43-49.
- Welz-Kubiak K., Reich A., Znaczenie emolientów w codziennej pielęgnacji skóry, Forum Dermatologicum
