ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY
To właśnie w okresie niemowlęcym i wczesnodziecięcym (między 3. m.ż. a 2. r.ż.) najczęściej występują pierwsze objawy atopowego zapalenia skóry (AZS) – u ok. 45% dzieci choroba rozpoczyna się w pierwszych 6 miesiącach życia. AZS występuje u 15-30% (w zależności od badań) dzieci, ale zwykle ustępuje z wiekiem – ostatecznie jest rozpoznawane u 1-10% dorosłych.
Atopowe zapalenie skóry jest często mylone z nieatopowym zapaleniem skóry, czyli opisanym wcześniej wypryskiem kontaktowym. Przypuszcza się, że nieatopowe zapalenie skóry (bez alergii) może być fazą wstępną do AZS, choć nie musi w nie przejść. AZS można rozpoznać, gdy spełnione są określone kryteria, a dominującym objawem jest przewlekły i nasilony świąd. Swędzenie jest dokuczliwe i często prowokuje drapanie tak silne, że dochodzi do powstania krwawych śladów. AZS z definicji jest łączone z alergią i genami, gdyż atopia jest rodzinną skłonnością do reakcji alergicznej z nadprodukcją przeciwciał IgE, która jest również odpowiedzialna za takie choroby, jak alergiczny nieżyt nosa czy astma oskrzelowa.
AZS ma charakter przewlekły i nawrotowy, przebiega z charakterystycznym wyglądem i lokalizacją zmian skórnych, które u dzieci pojawiają się przede wszystkim na policzkach, szyi, płatkach usznych i owłosionej skórze głowy, a w nasilonych przypadkach – na tułowiu i kończynach (w zgięciach kolan i łokci), pokrywając czasami nawet 90% powierzchni ciała.
Co ciekawe (na szczęście!) – skóra w okolicy pieluszkowej u większości dzieci z AZS pozostaje niezmieniona.
PIELĘGNACJA SKÓRY Z AZS
Przebieg AZS jest dla niemowląt szczególnie trudny. Dziecko drapie swędzącą skórę, co dodatkowo mechanicznie uszkadza barierę naskórkową i ułatwia przenikanie substancji drażniących i alergenów oraz nasila stan zapalny. Jest to tzw. błędne koło w rozwoju AZS.
To wszystko powoduje, że skóra niemowląt z AZS wymaga specjalnej troski i stosowania kosmetyków na bazie emolientów, które wzmocnią jej naturalne funkcje ochronne i pozwolą bezpiecznie przetrwać trudny okres „dojrzewania”. Codzienna terapia emolientowa w wieku niemowlęcym minimalizuje też ryzyko wystąpienia AZS.
Unikalnym produktem intensywnie natłuszczającym jest Preparat 3w1, który u niemowląt od 1. dnia życia może być dodawany do kąpieli, a od 6. miesiąca życia stosowany jako preparat myjący do ciała oraz preparat do natłuszczania. Reguluje procesy odnowy naskórka oraz zmniejsza jego nadmierne złuszczenie. Uzupełnia deficyty lipidów, wzmacniając i zapewniając prawidłową, fizjologiczną budowę skóry.
Obecnie uważa się, że przyczyną AZS są defekty w skórze, a alergeny jedynie mogą nasilić zmiany skórne (nie wywołać). U niemowląt zwykle rozpoznaje się uczulenia na mleko krowie, jaja kurze, ryby i skorupiaki, orzeszki ziemne oraz inne orzechy, soję i pszenicę. Trzeba jednak pamiętać, że zbyt pochopne wyeliminowanie pewnych pokarmów może doprowadzić do niedoborów substancji odżywczych niezbędnych do prawidłowego rozwoju, a także utrudniać w przyszłości nabywanie tolerancji przez malucha. Do tego najczęstszą drogą nabywania alergii w AZS jest nie układ pokarmowy, ale skóra! Zanim zdecydujemy się na dietę eliminacyjna u naszego malucha, należy wpierw upewnić się, że prawidłowo dbamy o pielęgnację skóry, a jeśli zmiany nie znikną, skonsultować w tej sprawie z lekarzem.
Alergiczny wyprysk kontaktowy
Alergia może być odpowiedzialna również za inne problemy skórne, takie jak alergiczny wyprysk kontaktowy. Wyprysk miewa różne objawy, ale dominują swędzące grudki wysiękowe. Może być wywołany przez alergeny kontaktowe, takie jak nikiel (metalowe zatrzaski w ubrankach), kosmetyki i środki pielęgnacyjne (lanolina, balsam peruwiański, formaldehyd) oraz leki, np. antybiotyki na bazie neomycyny. Do wywołania reakcji wystarczy jednorazowa ekspozycja skóry na silny alergen, natomiast działanie słabych alergenów ujawnia się po wielokrotnym kontakcie z ciałem – przez tygodnie, a nawet lata. Do alergicznego wyprysku łatwiej dojdzie, gdy skóra jest zmieniona, np. podrażniona przez czynniki zewnętrzne niealergiczne.
Pieluszkowe zapalenie skóry
Zaliczane jest do stanów zapalnych z podrażnienia. Jest to częsty problem u noworodków, szczególnie w drugim półroczu życia.
Podejrzewa się, że wiele przypadków pieluszkowego zapalenia skóry nie tylko ma charakter wyprysku niealergicznego, ale może też mieć związek z alergizującym działaniem substancji, z których produkowane są pieluszki. Stan zapalny obejmuje okolice odbytu i pośladków, a więc miejsca, które przewlekle są drażnione przez kał, mocz, wilgoć i macerację naskórka. Bakterie kałowe produkują wiele niekorzystnych dla skóry enzymów. Kolejnym istotnym czynnikiem drażniącym jest tarcie – podobnie jak na całej skórze. Na ścieranie skóry przez pieluszkę wskazuje nasilenie zmian na wypukłych powierzchniach ciała, np. na wewnętrznych powierzchniach ud, pośladkach, wypukłej powierzchni narządów płciowych oraz tam, gdzie przylegają krawędzie pieluszki. W efekcie dochodzi do uszkodzenia naturalnej bariery ochronnej skóry i łatwego przenikania substancji drażniących, alergizujących i zarazków do głębszych, żywych warstw skóry.
GŁÓWNIE OBJAWY PIELUSZKOWEGO ZAPALENIA SKÓRY
• zaczerwienienie
• dodatkowo łuszczenie się skóry
• silny świąd i ból, powodujące niepokój dziecka (zwłaszcza w nocy, maluch nie może spać)
• obrzęk w miejscu zapalnym
• krosty i pęcherze (które mogą być wypełnione ropą), a w wypadku zakażeń grzybiczych lub bakteryjnych – grudki i żółte strupki
• może też dojść do rozprzestrzenienia się zmian na pachwiny, podbrzusze i górną część ud
• zapach amoniaku pod pieluszką wskazuje na bardzo nasilone zapalenie skóry
JAK LECZYĆ?
Prawidłowa pielęgnacja to przede wszystkim profilaktyka! Podstawą jest odpowiednio częsta zmiana pieluszek i ochrona skóry. Należy unikać pieluch pokrytych plastikiem lub gumą. Bezpieczniejsze są pieluchy tzw. oddychające – wyposażone w mikroporowate membrany. Należy je zmieniać dosyć często, tak aby dziecko nie pozostawało wiele godzin w mokrej pieluszce. Zaleca się też, aby jednorazowe chusteczki pielęgnacyjne stosować tylko do oczyszczania wstępnego – najlepiej opłukiwać pupę pod bieżącą wodą. Wskazane jest też tzw. ciepłe wietrzenie – jeśli warunki na to pozwalają, ograniczamy zakładanie i szczelne dopinanie pieluchy, tak aby zapewnić skórze pod nią dostęp powietrza.
W profilaktyce bardzo istotne jest nakładanie kremów/maści ochronnych na oczyszczoną skórę. Na zdrową skórę nie ma potrzeby stosować przeciwzapalnych preparatów z cynkiem. Korzystniejsze są ochronne kremy natłuszczające. Jeśli nie nastąpi poprawa , udaj się do lekarza – być może doszło do grzybiczego lub bakteryjnego zakażenia skóry i trzeba będzie podać leki na receptę.
PAMIĘTAJ!
Na skórze dziecka mogą pojawiać się różne choroby. Należy dodać, że jeden stan zapalny może przechodzić w drugi, lub że u jednego dziecka może występować kilka różnych stanów zapalnych. Może więc się zdarzyć, że wyprysk z wysuszenia i podrażnienia przemieni się w AZS, ale na szczęście niekoniecznie. Właściwa pielęgnacja skóry zdecydowanie zmniejsza skalę problemu, niewłaściwa nasila stan zapalny.
polecane produkty
