U osób cierpiących na atopowe zapalenie skóry podstawowe znaczenie ma nieprawidłowa budowa tzw. płaszcza hydrolipidowego. Zaburzenia dotyczą m.in. lipidów. Zmniejszona ilość i nieprawidłowy ich skład (zwłaszcza ceramidów i wolnych kwasów tłuszczowych) prowadzą do upośledzenia funkcji bariery ochronnej skóry, która w efekcie nie zabezpiecza przed nadmierną utratą wody. Dodatkowo niedobór substancji nawilżających i stała utrata („ucieczka”) wody ze skóry powoduje, że suchość i związane z nią objawy, tj. szorstkość, uczucie napięcia, ściągnięcia, świąd) nasilają się.
Uszkodzona skóra u chorych na AZS jest jak sito – pozwala nie tylko na zwiększoną utratę wody na zewnątrz, ale jednocześnie na przenikanie ” do wewnątrz” licznych czynników drażniących i alergenów (np. pyłki drzew, traw, jony metali, konserwanty itp.). Dlatego bardzo ważne jest prawidłowe „uszczelnianie” skóry dzięki stosowaniu emolientów.
U dzieci z rodzin atopowych, u których częściej stwierdza się uszkodzoną barierę ochronną skóry (tj. nieprawidłową budowę tzw. płaszcza wodno- lipidowego) i które są bardziej narażone na rozwój AZS bardzo ważne jest profilaktyczne stosowanie emolientów od pierwszych dni życia. Smarując skórę emolientem sprawiamy, że jest gładka, delikatna i dobrze nawilżona. Poza tym uszczelniając ją, nie pozwalamy na przenikanie alergenów, ze środowiska zewnętrznego , co może zapobiegać nie tylko wystąpieniu lub nasilaniu się objawów AZS , ale i pojawieniu się innych chorób atopowych w przyszłości, takich jak astma oskrzelowa czy alergia pokarmowa.
Przez wiele lat uważano, że jedyną drogą uczulenia na pokarmy jest podaż doustna. Ostatnie badania sugerują jednak, że to właśnie wprowadzanie pokarmów drogą naturalną (czyli pokarmową) pozwala na rozwinięcie tolerancji na pokarm, natomiast przenikanie cząstek pokarmowych przez uszkodzoną skórę ( i pobudzenie komórek tzw. układu immunologicznego) może wywoływać uczulenie i objawy alergii. Dlatego tak ważne jest uszczelnianie uszkodzonej bariery skórno- naskórkowej, zwłaszcza u dzieci z rodzin atopowych.