emotopic-astma-oskrzelowa-u-chorych-na-azs-co-trzeba-wiedziec-o-tej-chorobie

Atopowe zapalenie skory jest schorzeniem predysponującym do rozwoju astmy oskrzelowej, która dotyka około 25% chorych na AZS.(1) Choć nie istnieje stuprocentowo pewny sposób na jej uniknięcie, staranna troska o skórę zmniejsza ryzyko, że astma się rozwinie. Poznaj kilka faktów na temat objawów, przebiegu, leczenia oraz profilaktyki astmy.

Astma oskrzelowa – objawy i charakterystyka choroby

Czasami o astmie oskrzelowej u osób z atopowym zapaleniem skóry mówi się „astma atopowa”. Niestety AZS w dzieciństwie jest czynnikiem ryzyka zachorowania na astmę. Warto jednak zacząć od wyjaśnienia, czym właściwie jest astma oskrzelowa i jak wygląda jej obraz kliniczny.

Astma oskrzelowa jest schorzeniem układu oddechowego, które cechuje odwracalne upośledzenie przepływu powietrza spowodowane obturacją dróg oddechowych. O obturacji mówimy wówczas, gdy w drogach oddechowych przepływ powietrza jest utrudniony. Opróżnianie płuc z powietrza nie zachodzi więc tak sprawnie, jak u osób zdrowych, i swobodne oddychanie jest niemożliwe. Przyczyną takiego stanu jest przewlekłe zapalenie dróg oddechowych oraz ich nadreaktywność. U wielu pacjentów astma idzie w parze z alergicznym nieżytem nosa, badania mogą też wykazać występowanie swoistych przeciwciał klasy IgE przeciwko alergenom wziewnym, czyli na przykład pyłkom roślin, pleśniom, alergenom kurzu domowego.(2)

Jakie są objawy astmy oskrzelowej? Przede wszystkim może wystąpić duszność, głównie wydechowa. Ma ona napadowy charakter
i różne nasilenie. Czasami duszność występuje po ekspozycji na alergeny, zanieczyszczone środowisko, chemikalia, dym tytoniowy, niektóre leki (takie jak kwas acetylosalicylowy lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne). Atak może pojawić się także w trakcie wysiłku fizycznego lub przeżywania silnych emocji czy stresu. Jednak często pojawia się również bez szczególnej przyczyny, zarówno w ciągu dnia (szczególnie rano), jak i w nocy. U niektórych chorych duszność jest odczuwana jako ucisk w klatce piersiowej, ale – co ważnie – nie ból! Jeśli chory na astmę odczuwa ból, przyczyna prawdopodobnie jest inna i należy skonsultować się w tej sprawie
z lekarzem. Ponadto objawem astmy jest suchy i napadowy kaszel, który czasami idzie w parze z dusznością, jednak może występować samodzielnie i być jedynym objawem choroby.(2,3,4)

Kolejnym objawem związanym z astmą jest świszczący oddech. U niektórych osób świsty są na tyle głośne, że słyszy je sam chory
i osoby z jego otoczenia, jednak czasami diagnozuje je dopiero lekarz podczas osłuchiwania pacjenta stetoskopem.(4)

Kilka słów na temat marszu atopowego

Czytając o AZS lub astmie oskrzelowej możesz spotkać się z określeniem „marsz atopowy”. Co to właściwie oznacza? Otóż pojęcie marsz atopowy odnosi się do naturalnego przebiegu chorób alergicznych. Charakteryzuje się następowaniem po sobie
i narastaniem objawów choroby wraz z wiekiem. Marsz atopowy zaczyna się już w dzieciństwie. Najpierw pojawia się alergia pokarmowa, następnie atopowe zapalenie skóry, później zaś alergiczny nieżyt nosa oraz astma. U osób, u których występuje marsz atopowy, bardzo typowe jest wygasanie alergii pokarmowych oraz narastanie uczulenia na alergeny wziewne. Nie u każdego dziecka, u którego stwierdzono alergię pokarmową, dochodzi jednak w późniejszym wieku do rozwoju astmy. Procesy chorobowe są bardzo złożone i choć dużą rolę odgrywają geny, w około 40% za ujawnienie się choroby alergicznej odpowiadają czynniki środowiskowe, na które mamy pewien wpływ.(1)

Astma oskrzelowa – leczenie

Podejrzenie astmy zawsze wymaga niezwłocznej konsultacji z lekarzem medycyny rodzinnej, alergologiem lub pulmonologiem. Lekarz rozpoznaje astmę na podstawie objawów klinicznych, badania fizykalnego oraz wyników czynnościowych badań układu oddechowego. Jeżeli specjalista potwierdzi astmę, wówczas należy wdrożyć indywidualny plan terapeutyczny. Obejmuje on farmakoterapię (leki przeciwzapalne oraz odwracające skurcz oskrzeli), a w razie konieczności także swoistą immunoterapię alergenową (odczulanie). Jest ona wskazana wówczas, gdy istnieje ścisły związek między narażeniem na działanie alergenu
a wystąpieniem objawów.(2,5)

Za najważniejszy lek stosowany w terapii astmy uważa się glikokortykosteroidy wziewne. Cieszą się opinię bezpiecznych
i skutecznych, gdyż hamują proces zapalny w oskrzelach, stanowiący podłoże choroby. Sięganie po wziewne glikokortykosteroidy łagodzi objawy, poprawia czynność płuc oraz redukuje częstotliwość zaostrzeń.(6)

Ścisła współpraca z lekarzem jest w przypadku astmy niezwykle ważna. Specjalista powinien wiedzieć, w jakich sytuacjach pojawiają się napady, jakie mają nasilenie i charakter (na przykład czy występuje sam kaszel, czy również duszność). Można nawet prowadzić dzienniczek choroby, który będzie dla lekarza cenną informacją, gdyż czynność płuc zmienia się w czasie, zmienne są także objawy astmy i samopoczucie pacjenta. Dokładne monitorowanie choroby może być więc lepszą wskazówką co do działań terapeutycznych niż jednorazowe badanie.(6)

Ponadto przydatny jest pisemny plan, który lekarz przygotowuje we współpracy z pacjentem. Plan powinien obejmować sposób stosowania leków, metody monitorowania choroby, postępowanie w sytuacji zaostrzeń, terminy wizyt kontrolnych, modyfikacje
w stylu życia lub środowisku, które pacjent jest w stanie wprowadzić, aby choroba przebiegała łagodniej. Wszystko to z jednej strony będzie „ściągą”, gdyż o pewnych zaleceniach łatwo zapomnieć, z drugiej da choremu poczucie lepszej kontroli nad chorobą.(6)

Jak ułatwić sobie lub dziecku życie z astmą?

Oprócz zaleconej przez lekarza terapii, na tyle, na ile to możliwe, należy unikać czynników wywołujących objawy, czyli alergenów, chemikaliów (na przykład oparów farb, lakierów, a nawet perfum, jeżeli wcześniej przyczyniły się do napadu), palenia papierosów (również biernego), stresu, intensywnej aktywności fizycznej. Istotna jest identyfikacja wszelkich czynników, które wywołują napady.(3)

Mieszkanie astmatyka, szczególnie sypialnia, powinno być wolne od alergenów, a podstawą jest zachowanie czystości i świeżości pomieszczeń, które powinny być regularnie odkurzane i sprzątane. Im mniej przedmiotów, na których lubią osiadać alergeny (dywany, poduszki, maskotki, zasłony, narzuty), tym powietrze będzie czystsze. Jeśli problemem jest uczulenie na pyłki roślin, trzeba zapoznać się z kalendarzem pylenia i w miarę możliwości ich unikać.(7)

Astma jest chorobą, która ma cięższy przebieg u osób z nadwagą i otyłością. Pozbycie się nadmiaru kilogramów może wydawać się problematyczne w sytuacji, gdy występują przeciwwskazania do uprawiania sportu, jednak regularne, lekkie posiłki i unikanie podjadania (przede wszystkim słodyczy) to dobry sposób na kontrolę masy ciała. W przypadku problemów z ułożeniem jadłospisu dobrze jest zgłosić się po pomoc do dietetyka.(7)

Chociaż życie z astmą wiąże się z różnymi niedogodnościami, można się nauczyć, jak lepiej panować nad chorobą i zmniejszyć liczbę ataków kaszlu i duszności.

Astma oskrzelowa u chorych na atopowe zapalenie skóry – czy można jej zapobiec?

Atopowe zapalenie skóry może ujawnić się w każdym wieku, jednak najczęściej dotyczy dzieci. Jeżeli u twojej pociechy zdiagnozowano to schorzenie, astma oskrzelowa nie musi, ale może się rozwinąć, dlatego dobrze jest mieć świadomość zagrożenia i wdrożyć działania profilaktyczne wobec postępu „marszu atopowego”. Jeżeli bowiem AZS nie będzie leczone, ryzyko rozwoju astmy wzrasta.(8,9)

Co więc należy zrobić, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo jej wystąpienia? Przede wszystkim pozostawać pod stałą opieką lekarza i leczyć AZS. Konsultacje specjalistyczne są potrzebne zawsze, gdy dochodzi do zaostrzeń i pacjent ma infekcję – zakażenia są w przypadku AZS bardzo powszechne, a niektóre z nich mogą być naprawdę groźne.

Podstawą terapii AZS jest stosowanie emolientów, czyli specjalistycznych preparatów o wielokierunkowym działaniu. Emolienty uzupełniają w skórze lipidy, których niedobory związane są z chorobą, odżywiają ją oraz tworzą na jej powierzchni warstwę okluzyjną, zapobiegającą odparowywaniu wody z naskórka.(9) Regularne używanie emolientów sprawia, że skóra jest gładka, miękka, ukojona, a przede wszystkim bardziej szczelna i odporna na drażniące czynniki. Aplikowanie emolientów na skórę jest zalecane 3-4 razy dziennie.(8) Często podkreślana jest istotna rola użycia preparatu po każdej kąpieli (w ciepłej, lecz nie gorącej wodzie), najlepiej do 5 minut od wyjścia z wanny lub prysznica. Ciekawą propozycją są także emolientowe żele do mycia ciała, które umożliwiają zadbanie o skórę już w trakcie kąpieli. Standardowe, dostępne w drogeriach produkty myjące nie są bowiem odpowiednie dla skóry atopowej, gdyż za słabo nawilżają skórę, mogą wręcz zawierać składniki drażniące czy wysuszające.

Po jaki więc preparat sięgnąć, aby codzienne zabiegi higieniczne zarówno myły, jak i działały terapeutycznie? Dobrym przykładem jest Kremowy żel myjący pod prysznic Emotopic. Produkt oparty jest na łagodnej bazie myjącej, zgodnej z fizjologicznym pH skóry. Zapobiega typowym objawom AZS, czyli suchości, łuszczeniu się, podrażnieniom i zaczerwienieniom. W jego składzie kryją się oleje z powodzeniem stosowane w terapii AZS, w tym olej konopny i canola. Kremowy żel myjący Emotopic ma niepieniącą się formułę, dobrze tolerowaną przez skórę. Powstał pod okiem dermatologów i został przebadany pod kątem biozgodności. Doskonale nadaje się dla osób w różnym wieku – noworodków od 1. dnia życia, młodzieży, dorosłych. Można go stosować codziennie, aby zapewnić skórze uczucie komfortu i solidnego nawilżenia.

AZS jest chorobą, w której przebiegu dochodzi do etapów zaostrzeń i remisji, czyli tymczasowego ustąpienia objawów. Również na tym etapie emolienty są bardzo ważnym aspektem codziennej troski o skórę, gdyż dzięki nim na bieżąco odbudowywane są jej funkcje barierowe, a to oznacza, że jest mniej podatna na nawroty.

Zarówno atopowe zapalenie skóry, jak i astma są dosyć częstymi chorobami i choć dalej pojawia się w związku z nimi wiele znaków zapytania, wiedza na ich temat jest już na tyle szeroka, że kompleksowa terapia umożliwia łagodzenie wielu objawów i ułatwia życie z chorobą.

1. Mroczek-Żal J. AZS a astma. https://www.zawszeokrokprzedastma.org/azs-a-astma/ Data dostępu: 15.11.2019.
2. Rogala B. Astma atopowa. https://www.mp.pl/pacjent/astma/lista/62292,astma-atopowa data dostępu: 15.11.2019.
3. Bronchial Asthma. https://www.webmd.com/asthma/guide/bronchial-asthma#1 Data dostępu: 15.11.2019.
4. Mejza F. Objawy astmy. https://www.mp.pl/pacjent/objawy/45783,objawy-astmy?autolink=1 Data dostępu: 15.11.2019.
5. Rogala B. Immunoterapia alergenowa (odczulanie). https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/wartowiedziec/57601,immunoterapia-alergenowa-odczulanie Data dostępu: 15.11.2019.
6. Mejza F. Leczenie astmy – zasady. https://www.mp.pl/pacjent/astma/leczenie/49657,leczenie-astmy-zasady Data dostępu: 15.11.2019.
7. Vann M.R. 10 Ways to Cope With Asthma More Effectively. https://www.everydayhealth.com/asthma/coping-with-asthma.aspx Data dostępu: 15.11.2019.
8. Jenerowicz D., Polańska A. Atopowe zapalenie skóry (AZS) u dzieci. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/62304,atopowe-zapalenie-skory-azs-u-dzieci Data dostępu: 15.11.2019.
9. Pearson C. Treating Eczema During Infancy Helps Prevent Asthma, Allergies. https://www.voanews.com/science-health/treating-eczema-during-infancy-helps-prevent-asthma-allergies Data dostępu: 15.11.2019.

polecane produkty

Emotopic - emulsja do kąpieli. Olej konopny, olej canola, olej sojowy.
Emulsja DO KĄPIELI
Emotopic - hydro-micelarny szampon kojący
Hydro-Micelarny SZAMPON KOJĄCY
Emotopic - balsam nawilżająco-natłuszczający do ciała
Balsam nawilżająco-natłuszczającydo ciała
Poprzedni slajd
następny slajd

Inne porady