Emotopic

U starszych dzieci zmiany wywołane chorobą mają postać łuszczących się grudek lub „blaszek” najczęściej na wewnętrznych stronach nadgarstków, łokci oraz kolan, czasami także na karku, grzbietach dłoni oraz stóp. W tej fazie może pojawić się też zjawisko lichenifikacji (zliszajowacenia) – czyli pogrubienie skóry, która wygląda jak kora drzewa⁴.

Atopowe zapalenie skóry jest chorobą przewlekłą z okresami zaostrzeń i remisji, z powodu czynników wyzwalających, o których piszemy niżej. Statystyki mówią, że około 40-55% dzieci wyrasta z AZS⁵. Niektórzy lekarze uważają jednak, że atopowy wyprysk dziecięcy jest przewlekłą chorobą nawracającą także w dorosłości, zwłaszcza w sytuacjach sprzyjających, takich jak kontakt z alergenami, stres czy nieprawidłowa pielęgnacja skóry Inni jednak twierdzą, że zmiany pojawiające się w kolejnych dekadach życia nie są typowym atopowym zapaleniem skóry, lecz zmianami innego pochodzenia⁶.

Badania prowadzona na dzieciach, młodzieży oraz na osobach dorosłych chorujących na AZS pokazują, że dużą rolę odgrywa moment ujawnienia się choroby. Jest prawdopodobne, że u dziecka chorego na wyprysk atopowy od wczesnych lat życia choroba będzie miała mniejsze nasilenie i rzadsze okresy remisji w późnym dzieciństwie i młodości. Dzieci, u których AZS rozwinęła się później lub w okresie dojrzewania, ryzyko wystąpienia choroby przewlekłej i nawrotów w dorosłości będzie znacznie wyższe⁷.

Zasada jest taka sama – najważniejsza jest właściwa pielęgnacja suchej skóry i łagodzenie zmian wywołanych stanem zapalnym. Z łazienki dorosłego pacjenta z AZS powinno zniknąć klasyczne mydło, którego osoby z atopią nie tolerują. Do mycia ciała warto wybrać łagodny dla bariery hydrolipidowej o zgodnym z fizjologicznym pH skóry. Emolienty warto stosować nie tylko na etapach zaostrzeń AZS, ale także profilaktycznie na całe ciało i skórę twarzy (u dorosłych to właśnie tu najczęściej lokalizowane są zmiany wywołane egzemą.) Preparaty te pomagają też łagodzić również inne choroby, jak łuszczyca czy kontaktowe zapalenie skóry.

Kiedy choroba ma okresy zaostrzeń, a zmiany skórne są zaawansowane i obejmują rozległe obszary skóry, wówczas zawsze wskazane jest skonsultowanie się z dermatologiem, gdyż czasami trudno jest zapanować nad objawami bez leków.

Przyczyną występowania objawów AZS jest genetyczny defekt bariery naskórkowej, który powoduje nadmierną przeznaskórkową utratę wody oraz wrażliwość na czynniki zewnętrzne, do których należą:

• alergeny – przedostają się do organizmy przez nieszczelną barierę skórną i sprzyjają problemom skórnym;
• przebywanie w wodzie – jest czynnikiem sprzyjającym przesuszeniu skóry, lepiej unikać wiec basenów, długich i gorących kąpieli;
• suche powietrze – ciepło kaloryferów nasila objawy AZS, dlatego zimą warto dbać o nawilżenie powietrza w domu;
• zmiany hormonalne – menopauza, ciąża, menstruacji powodują wahania estrogenów i sprzyjają j utracie wody przez skórę;
• pot – naturalna wydzielina ciała, która z założenia ma je chłodzić, działa bowiem bardzo drażniąco na nadwrażliwą skórę⁸;
• detergenty – kontakt z nimi podrażnia i wysusza skórę, dlatego wszelkie prace domowe należy wykonywać w rękawiczkach;
• kosmetyki – zwykłe kosmetyki zawierają dużo chemicznych związków, barwników i substancji zapachowych, które podrażniają skórę. Dla skóry atopowej wskazane są emolienty.