Atopowe zapalenie skóry (AZS) to choroba o podłożu alergicznym, która dotyka coraz większą liczbę osób – może dotyczyć nawet 24% populacji Europy1. Aż 90% przypadków AZS rozwija się do 5. roku życia, a u 45% dzieci choroba zaczyna się już w pierwszych 6 miesiącach życia2. Dowiedz się, w jaki sposób chronić skórę dzieci już od 1. dnia życia.
Skóra atopowa – co to znaczy?
Skóra atopowa to skóra objęta stanem zapalnym. Natomiast atopowe zapalenie skóry to przewlekła choroba zapalna, która jest typowa przede wszystkim dla wieku dziecięcego3. Najczęściej określa się ją jako chorobę o podłożu alergicznym, ponieważ u zdecydowanej większości pacjentów można zaobserwować zwiększone stężenie przeciwciała klasy IgE4, a AZS częściej obserwuje się u osób mieszkających w dużych miastach niż w środowisku wiejskim5. Należy jednak podkreślić, że atopowe zapalenie skóry może mieć też podłoże genetyczne i być związane z zaburzeniami odporności czy też z nieprawidłową budową komórek naskórka6,7.
Jak rozpoznać atopowe zapalenie skóry u dzieci?
Najbardziej charakterystycznymi objawami AZS u dzieci i niemowląt są8:
- intensywny świąd, który u najmłodszych może wywołać niepokój, rozdrażnienie, a także zaburzenia snu9;
- rumieniowo-złuszczające zmiany skórne w okolicy twarzy, szyi i tułowia;
- duża suchość skóry;
- przewlekły i nawracający charakter zmian skórnych.
Na najwcześniejszych stadiach u niemowląt obserwuje się przede wszystkim:
- suchość oraz szorstkość skóry;
- próby łapania fałdów skórnych w rączki (co jest sposobem na radzenie sobie ze swędzeniem);
- budzenie się malucha z płaczem po krótkich drzemkach10.
W kolejnych miesiącach życia pojawiają się również zmiany skórne zgięć stawowych (np. w dołach podkolanowych, w zgięciach łokciowych, w okolicach fałdu szyjnego lub nadgarstków), a rumień i wyprysk mogą się pojawiać także na dłoniach, stopach i czerwieni warg11.
Charakterystyczne dla AZS jest także współistnienie alergii i nietolerancji – np. na określone pokarmy czy wełnę12. Jeśli pojawią się takie objawy, uważna pielęgnacja jest podstawą leczenia skóry atopowej13.
Ochrona skóry atopowej od 1. dnia życia – jak ją prowadzić?
Skóra atopowa wymaga bardzo delikatnego traktowania – z zastosowaniem wyrobów medycznych zawierających składniki wspierające utrzymanie i wzmocnienie jej prawidłowej bariery hydrolipidowej. To absolutna podstawa leczenia AZS u najmłodszych14. Oto, jak ją prowadzić.
Stosowanie wyrobów medycznych rekomendowanych przy AZS od 1. dnia życia
Skóra atopowa jest niezwykle wrażliwa. Dlatego warto, aby codzienna troska o nią była prowadzona z zastosowaniem specjalistycznych emolientów, które zostały dokładnie przebadane pod kątem skuteczności i bezpieczeństwa stosowania już od 1. dnia życia.
Delikatne kąpiele lecznicze z zastosowaniem emolientów o niskim pH
Równie ważnym elementem pielęgnacji skóry atopowej są delikatne kąpiele. Do wody powinny zostać dodane emolienty zawierające naturalne oleje, np. konopny i canola – pH takich preparatów powinno być zbliżone do 5,5. Nie mogą one też zawierać dużych ilości środków zapachowych, barwników, konserwantów oraz innych dodatków, które mogłyby podrażnić skórę15.
Uwaga! Woda do kąpieli powinna mieć temperaturę ciała dziecka – wyższa mogłaby narazić maluszka na podrażnienia.
Stosowanie wyrobów medycznych rekomendowanych przy AZS od 1. dnia życia
Skóra atopowa jest również narażona na podrażnienia fizyczne oraz mechaniczne. Dlatego warto16,17:
- wybierać delikatne, luźne ubranka dla dzieci z miękkiej bawełny i unikać syntetycznych tkanin, a także wełny;
- prać ubrania w naturalnych, łagodnych środkach, które nie zawierają potencjalnie drażniących substancji;
- unikać ekspozycji skóry maluszka na intensywne upały czy duży mróz;
- zastosować nawilżacz powietrza, zwłaszcza w miesiącach jesienno-zimowych, gdy stosowanie ogrzewania prowadzi do wysuszenia powietrza.
Podążanie za tymi prostymi, ale skutecznymi zaleceniami pielęgnacyjnymi to szansa na złagodzenie dolegliwości typowych dla skóry atopowej. Warto się do nich zastosować, aby przynieść dziecku ulgę i zapewnić mu szansę na komfort na co dzień.
Bibliografia:
Jenerowicz D., Polańska A. Atopowe zapalenie skóry (AZS) u dzieci i niemowląt: przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna Praktyczna, dostęp online 17.02.2025 r.: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/62304,atopowe-zapalenie-skory-azs-u-dzieci
Millan M., Mijas J., Atopowe zapalenie skóry – patomechanizm, diagnostyka, postępowanie lecznicze, profilaktyka, Nowa Pediatria 2017, 21(4), s. 112-122.
Nowicki R., Trzeciak M., Wilkowska A., Sokołowska-Wojdyło M., Ługowska-Umer H., Barańska-Rybak W., Kaczmarski M., Kowalewski C., Kruszewski J., Maj J., Silny W., Śpiewak R., Petranyuk A., Atopowe zapalenie skóry. Aktualne wytyczne terapeutyczne. W: Lekarz POZ 1/2015, s. 39-50.
Świerczyńska Krępa M., Atopowe zapalenie skóry (AZS) u dorosłych: przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna Praktyczna, dostęp online 17.02.2025 r.: https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/59313,atopowe-zapalenie-skory
1. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/62304,atopowe-zapalenie-skory-azs-u-dzieci
2. https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/59313,atopowe-zapalenie-skory
3. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/62304,atopowe-zapalenie-skory-azs-u-dzieci
4. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/62304,atopowe-zapalenie-skory-azs-u-dzieci
5. Nowicki R., Trzeciak M., Wilkowska A., Sokołowska-Wojdyło M., Ługowska-Umer H., Barańska-Rybak W., Kaczmarski M., Kowalewski C., Kruszewski J., Maj J., Silny W., Śpiewak R., Petranyuk A., Atopowe zapalenie skóry. Aktualne wytyczne terapeutyczne. W: Lekarz POZ 1/2015, s. 39-50.
6. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/62304,atopowe-zapalenie-skory-azs-u-dzieci
7. http://www.nowapediatria.pl/wp-content/uploads/2018/03/np_2017_114-122.pdf
8. http://www.nowapediatria.pl/wp-content/uploads/2018/03/np_2017_114-122.pdf
9. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/62304,atopowe-zapalenie-skory-azs-u-dzieci
10. http://www.nowapediatria.pl/wp-content/uploads/2018/03/np_2017_114-122.pdf
11. http://www.nowapediatria.pl/wp-content/uploads/2018/03/np_2017_114-122.pdf
12. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/62304,atopowe-zapalenie-skory-azs-u-dzieci
13. Nowicki R., Trzeciak M., Wilkowska A., Sokołowska-Wojdyło M., Ługowska-Umer H., Barańska-Rybak W., Kaczmarski M., Kowalewski C., Kruszewski J., Maj J., Silny W., Śpiewak R., Petranyuk A., Atopowe zapalenie skóry. Aktualne wytyczne terapeutyczne. W: Lekarz POZ 1/2015, s. 39-50.
14. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/62304,atopowe-zapalenie-skory-azs-u-dzieci
15. http://www.nowapediatria.pl/wp-content/uploads/2018/03/np_2017_114-122.pdf
16. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/62304,atopowe-zapalenie-skory-azs-u-dzieci
17. https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/59313,atopowe-zapalenie-skory
