Szacuje się, że na atopowe zapalenie skóry choruje od 1 do 3% osób dorosłych. U większości choroba zaczyna się w dzieciństwie, jedynie u około 17% pierwsze objawy występują po okresie dojrzewania 1,2. Ponadto u części pacjentów dermatoza nie przemija wraz z wiekiem i nawroty pojawiają się także w wieku dorosłym. Jak rozpoznać AZS i co robić, żeby ratować skórę przed postępem choroby?

Jakie są przyczyny atopowego zapalenia skóry?

AZS to przewlekła dermatoza o podłożu zapalnym, charakteryzująca się okresami remisji i nawrotów (zaostrzeń). Aktualne statystyki wskazują, że w ciągu ostatniej dekady w krajach uprzemysłowionych zaobserwowano wzrost częstości zachorowań, co odbija się negatywnie na życiu pacjentów oraz ich rodzin 1. Powodem wystąpienia objawów jest defekt bariery naskórkowej, przez co alergeny, drobnoustroje i czynniki drażniące mogą z łatwością przedostawać się do głębszych warstw skóry. Dlaczego u niektórych osób dochodzi o takiej sytuacji? Istotną rolę odgrywają tutaj geny. Jeśli więc co najmniej jedno z rodziców ma lub miało AZS bądź inną chorobę atopową – astmę albo katar sienny, istnieje spore prawdopodobieństwo, że również u dziecka wystąpi schorzenie. Ponadto znaczenie mają zaburzenia ze strony systemu immunologicznego oraz czynniki środowiskowe 3.

Jak objawia się AZS u dorosłych?

Podstawowym, alarmującym sygnałem świadczącym o AZS jest świąd skóry, nasilający się zwłaszcza wieczorem i w nocy. Skóra atopowa jest sucha, szorstka i zaczerwieniona, może pojawić się na niej wysypka i intensywne łuszczenie. Z czasem widocznie się pogrubia. Ciągłe drapanie zmian może prowadzić do powstania ranek, nadżerek i strupów, istnieje również niebezpieczeństwo infekcji bakteryjnej, wirusowej lub grzybiczej 2. Bakterią, która kolonizuje skórę większości pacjentów z AZS, jest gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus).

Typowymi lokalizacjami, w których pojawiają się objawy AZS u dorosłych, są:

  • twarz (głównie powieki, czoło, okolica ust),
  • szyja,
  • grzbiety dłoni i stóp,
  • zgięcia łokci i kolan 2,3.

Co robić, kiedy wystąpią objawy AZS?

Jeśli tylko zauważysz na swojej skórze niepokojąc zmiany, jak najszybciej zgłoś się do lekarza, który musi postawić właściwą diagnozę. W zależności od stanu skóry dermatolog zdecyduje o sposobie leczenia.

Podstawową grupą leków, stosowanych w celu łagodzenia objawów AZS, są miejscowe glikokortykosteroidy, których jednak nie powinno się aplikować przez długi czas ze względu na skutki uboczne. Drugim, przynoszącym dobre efekty rodzajem leków są miejscowe inhibitory kalcyneuryny. Aby jednak skóra miała szansę odzyskać równowagę, trzeba przywrócić jej funkcje barierowe. Dlatego pierwszą linią terapeutyczną w leczeniu, jak i zapobieganiu nawrotom atopowego zapalenia skóry, są emolienty 4. Nie należy mylić ich z klasycznymi kosmetykami nawilżającymi czy natłuszczającymi, ponieważ są to specjalistyczne preparaty (często w postaci wyrobów medycznych) przywracające barierę ochronną skóry. Formuły emolientowe mają postać preparatów do mycia ciała, natłuszczania skóry po kąpieli oraz w ciągu dnia, a także kremów do twarzy oraz specjalistycznych środków przeciwświądowych. Pomagają złagodzić objawy towarzyszące zaostrzeniom oraz wydłużyć okresy remisji choroby.

AZS i Twoja psychika

Jeśli borykasz się z atopowym zapaleniem skóry, ważne jest nie tylko dbanie o jej dobrą kondycję, ale również o swój komfort psychiczny. Uporczywe swędzenie, zmiany zapalne w widocznych miejscach, konieczność dyscypliny w stosowaniu emolientów, które należy aplikować nawet kilka razy dziennie, wszystko to wpływa negatywnie na jakość życia. W ciężkich przypadkach choroby wskazana jest nawet psychoterapia i jeśli jest Ci trudno, nie wahaj się z skorzystać z takiej możliwości. Bardzo istotny jest też zdrowy sen, dlatego wieczorem nastaw sobie spokojną muzykę, podgrzej w kominku relaksujący olejek lawendowy i poczytaj pogodną książkę, co pomoże Ci szybciej zasnąć. O aplikacji emolientów pamiętaj natomiast nawet wtedy, gdy objawy nie występują, w ten sposób zmniejszysz ryzyko nawrotów, aby móc w pełni korzystać z życia.

Bibliografia:

  1. Marko M., Pawliczak R. Błędy w rozpoznawaniu i leczeniu atopowego zapalenia skóry. Alergologia Polska – Polish Journal of Allergology 2024; 11, 1: 61–68.
  2. Świerczyńska-Krępa M. Atopowe zapalenie skóry (AZS) u dorosłych: przyczyny, objawy i leczenie https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/59313,atopowe-zapalenie-skory Data dostępu: 2.09.2024.
  3. Atopic Dermatitis https://www.niams.nih.gov/health-topics/atopic-dermatitis Data dostępu: 2.09.2024.
  4. Mazur M. Najnowsze wytyczne leczenia AZS (2019) https://www.wiadomoscidermatologiczne.pl/artykul/najnowsze-wytyczne-leczenia-azs-2019 Data dostępu: 2.09.2024.

polecane produkty

Emotopic - emulsja do kąpieli. Olej konopny, olej canola, olej sojowy.
Emulsja DO KĄPIELI
Emotopic - hydro-micelarny szampon kojący
Hydro-Micelarny SZAMPON KOJĄCY
Emotopic - balsam nawilżająco-natłuszczający do ciała
Balsam nawilżająco-natłuszczającydo ciała
Poprzedni slajd
następny slajd

Inne porady